ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΙΣ ΑΡΧΑΙΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΚΕΙΜΕΝΩΝ Γ΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

1^η  ΕΝΟΤΗΤΑ, Η Ελένη και η καταστροφή της Τροίας

Ἡρόδοτος, Ἱστορίη 2.120 (διασκευή)

              Αν η Ελένη βρισκόταν στην Τροία, οι Τρώες θα την έδιναν πίσω στους Έλληνες, με τη θέληση ή χωρίς τη θέληση βέβαια του Αλέξανδρου. Γιατί βέβαια δεν ήταν τόσο παράφρονας ο Πρίαμος ούτε οι άλλοι Τρώες, ώστε να θέλουν να βάζουν σε κίνδυνο τη ζωή τη δική τους και των παιδιών τους και της πόλης τους, για να ζει ο Αλέξανδρος μαζί με την Ελένη. Κι αν βέβαια και στα πρώτα χρόνια είχαν αυτή τη γνώμη, επειδή πολλοί από τους άλλους Τρώες και μάλιστα και τα παιδιά του, σκοτώνονταν κάθε φορά που συγκρούονταν με τους Έλληνες, ο Πρίαμος, ακόμη κι αν συγκατοικούσε ο ίδιος με την Ελένη, θα την επέστρεφε στο Μενέλαο, για να απαλλαγούν ο ίδιος και οι υπήκοοί του από τις συμφορές της εποχής τους(από τις παρούσες συμφορές). Αλλά δεν είχαν την Ελένη, για να την επιστρέψουν ούτε τους πίστευαν οι Έλληνες, παρόλο που αυτοί έλεγαν την αλήθεια, όπως εγώ πιστεύω, επειδή ο θεός μηχανευόταν, για να κάνουν με την ολοκληρωτική τους καταστροφή ολοφάνερο στους ανθρώπους αυτό, ότι δηλαδή για  τις μεγάλες αδικίες μεγάλες είναι και οι τιμωρίες από τους θεούς.

2^η ΕΝΟΤΗΤΑ, Θυσία για την πατρίδα

Λυσίας, Ἐπιτάφιος τοῖς Κορινθίων βοηθοῖς 79-81

            Επομένως ταιριάζει να θεωρούμε αυτούς πάρα πολύ ευτυχισμένους, οι οποίοι αφού κινδύνευσαν(αγωνίστηκαν) για τα πιο μεγάλα και τα πιο ωραία(ιδανικά) έτσι τελείωσαν τη ζωή τους, χωρίς να εμπιστευθούν τους εαυτούς τους στην τύχη ούτε να περιμένουν το φυσικό θάνατο, αλλά με το να προτιμήσουν τον πιο ωραίο(θάνατο). Και γι’ αυτό βέβαια είναι αγέραστη(αθάνατη) η ανάμνησή τους και αξιοζήλευτες οι τιμές τους απ’  όλους τους ανθρώπους· αυτοί πενθούνται βέβαια λόγω της (θνητής)φύσης τους ως θνητοί, εξυμνούνται όμως ως αθάνατοι λόγω της γενναιότητάς τους. Και γι’ αυτό βέβαια θάβονται με δημόσια φροντίδα και καθιερώνονται αγώνες δύναμης και σοφίας και πλούτου προς τιμήν τους, επειδή είναι άξιοι αυτοί που έχουν σκοτωθεί στον πόλεμο να τιμούνται με τις ίδιες τιμές με τους αθάνατους. Εγώ λοιπόν αυτούς και τους καλοτυχίζω και τους ζηλεύω για το θάνατό τους και νομίζω ότι μόνο αυτοί από τους ανθρώπους άξιζαν περισσότερο να ζήσουν, επειδή, αφού απέκτησαν θνητά σώματα, άφησαν πίσω τους αθάνατη μνήμη λόγω της ανδρείας τους.

3^Η ΕΝΟΤΗΤΑ, Η κατοχή της εξουσίας δεν εγγυάται την ευτυχία

 Ξενοφῶν, Ἱέρων 4.6-9

Αν λοιπόν εσύ νομίζεις ότι επειδή ο τύραννος έχει περισσότερα αγαθά από τους πολίτες γι’ αυτό και εξαιτίας αυτών περισσότερο χαίρεται ούτε αυτό είναι έτσι, Σιμωνίδη, αλλά όπως ακριβώς και οι αθλητές, όχι όταν γίνονται καλύτεροι από τους πολίτες, αυτό δεν τους ευχαριστεί, αλλά όταν γίνουν κατώτεροι από τους συναθλητές(ανταγωνιστές) τους,  αυτό τους ενοχλεί, έτσι και ο τύραννος, όταν φαίνεται ότι έχει περισσότερα από τους απλούς πολίτες, τότε δεν ευχαριστιέται, αλλά όταν έχει λιγότερα από άλλους τυράννους, λυπάται γι’ αυτό· γιατί νομίζει ότι αυτοί είναι ανταγωνιστές του στον πλούτο. Ούτε βέβαια ο τύραννος αποκτά κάτι από όσα επιθυμεί γρηγορότερα από τον απλό πολίτη. Γιατί ο απλός πολίτης επιθυμεί σπίτια ή αγρό ή δούλο, ενώ ο τύραννος ή πόλεις ή τεράστια περιοχή ή λιμάνια ή οχυρωμένες ακροπόλεις [...]Αλλά όμως θα δεις και φτωχούς όχι τόσο λίγους ανάμεσα στους απλούς πολίτες όσο ανάμεσα στους τυράννους.

Γιατί δεν εξετάζονται με βάση τον αριθμό ούτε τα πολλά ούτε τα λίγα, αλλά με βάση τη χρησιμότητά τους· ώστε αυτά που ξεπερνούν τα αρκετά είναι πολλά, όσα όμως υπολείπονται από τα αρκετά είναι λίγα. Για τον τύραννο λοιπόν τα πολλαπλάσια είναι λιγότερα από αρκετά για τις αναγκαίες δαπάνες από ό,τι  για τον απλό πολίτη.

4η ΕΝΟΤΗΤΑ, Τα πλεονεκτήματα της ειρήνης

Ἰσοκράτης, περὶ εἰρήνης 19-21

Άραγε, λοιπόν, θα ήταν αρκετό σ’ εμάς, και να κατοικούμε την πόλη με ασφάλεια και στα σχετικά με τη ζωή να γινόμαστε πιο πλούσιοι και να έχουμε ομόνοια μεταξύ μας και να χαίρουμε εκτίμησης μεταξύ των Ελλήνων; Γιατί εγώ βέβαια νομίζω ότι αν γίνουν αυτά η πόλη ολοκληρωτικά θα ευτυχήσει. Ο πόλεμος λοιπόν, μας έχει στερήσει από όλα αυτά που έχουν λεχθεί, γιατί πράγματι και φτωχότερους μας έκανε και μας ανάγκασε να ανεχόμαστε πολλούς κινδύνους και μας έχει συκοφαντήσει στους Έλληνες και μας έχει ταλαιπωρήσει με κάθε τρόπο. Αν όμως συνάψουμε ειρήνη, [...]θα κατοικούμε την πόλη με μεγάλη ασφάλεια, αφού απαλλαγούμε από πολέμους και κινδύνους και διχόνοια, [...]και κάθε μέρα θα γινόμαστε πιο εύποροι καλλιεργώντας τη γη χωρίς φόβο και πλέοντας τη θάλασσα και ασχολούμενοι με τα άλλα επαγγέλματα τα οποία τώρα έχουν εκλείψει εξαιτίας του πολέμου. Και θα δούμε την πόλη να αποκτά διπλάσια έσοδα απ’ ό,τι τώρα και να γεμίζει από εμπόρους και ξένους και μετοίκους, από τους οποίους τώρα έχει ερημωθεί. Και το σημαντικότερο, θα έχουμε συμμάχους όλους τους ανθρώπους, όχι εξαναγκασμένους, αλλά με τη θέλησή τους (έχοντας πεισθεί).

6η ΕΝΟΤΗΤΑ, Η μουσική εξημερώνει

Πολύβιος, Ἱστορίαι 4.20.4-21.1

Είναι ωφέλιμο για όλους τους ανθρώπους να ασκούν τη μουσική για τους Αρκάδες όμως είναι και αναγκαίο. [...]Γιατί μόνο στους Αρκάδες πρώτα πρώτα τα παιδιά από τη νηπιακή τους ηλικία συνηθίζουν να τραγουδούν σύμφωνα με τους μουσικούς ρυθμούς τους ύμνους και τους παιάνες, με τους οποίους ο καθένας σύμφωνα με τα πατροπαράδοτα ήθη υμνεί τους τοπικούς ήρωες και τους θεούς· μετά από αυτά με μεγάλο συναγωνισμό χορεύουν κάθε χρόνο στα θέατρα με τη συνοδεία των αυλητών του Διονύσου [...]Και από τα άλλα μαθήματα δε θεωρούν καθόλου ντροπή να παραδεχτούν ότι δε γνωρίζουν κάτι, το τραγούδι όμως ούτε μπορούν να αρνηθούν, επειδή υποχρεωτικά όλοι το μαθαίνουν, ούτε, εάν το παραδεχτούν, μπορούν να απαλλαγούν από αυτό, επειδή αυτό θεωρείται ντροπή στην κοινωνία τους. [...]Αυτά μου φαίνεται ότι τα θέσπισαν οι παλιοί, όχι για να καλλιεργήσουν τη φιληδονία και την επίδειξη πλούτου, αλλά επειδή παρατηρούσαν από τη μια το μόχθο του καθενός και με λίγα λόγια την επίπονη και σκληρή ζωή τους, και επειδή από την άλλη παρατηρούσαν την αυστηρότητα των ηθών, η οποία τους ακολουθεί εξαιτίας του ψύχους και της τραχύτητας του τόπου στον οποίο ζουν και η οποία υπάρχει στο μεγαλύτερο μέρος αυτών των τόπων.

8η Ενότητα, Ένα παράδειγμα σεβασμού προς τους γονείς

                                                                                      Λυκούργος, Κατά Λεωκράτους 95-96

Λέγεται λοιπόν ότι στη Σικελία (γιατί αν και μοιάζει πιο πολύ με μύθο, θα είναι κατάλληλο όμως να τον ακούσετε τώρα εσείς όλοι οι νεότεροι) ξεχύθηκε ποτάμι λάβας από την Αίτνα· αυτό λοιπόν λένε ότι έρεε και προς την υπόλοιπη χώρα, και μάλιστα προς κάποια πόλη από αυτές που κατοικούνταν εκεί. [Λένε ακόμη], ότι οι άλλοι όρμησαν να φύγουν ζητώντας τη σωτηρία τους, ένας όμως από τους νεότερους, επειδή έβλεπε ότι ο πατέρας του ήταν πολύ ηλικιωμένος και δεν μπορούσε να φύγει, και ότι είχε παγιδευτεί μέσα στη φωτιά, αφού  τον σήκωσε στους ώμους του, τον μετέφερε. Επειδή όμως, όπως νομίζω, προστέθηκε φορτίο, αποκλείσθηκε(παγιδεύτηκε) και ο ίδιος. Από αυτό το γεγονός λοιπόν αξίζει να προσέξουμε ότι ο θεός δείχνει συμπάθεια στους αγαθούς (ενάρετους) ανθρώπους. Γιατί λέγεται ότι στον τόπο εκείνο κύλησε η λάβα και περικύκλωσε το μέρος εκείνο και ότι σώθηκαν μόνο αυτοί, από τους οποίους και η τοποθεσία ακόμη και σήμερα ονομάζεται «χώρος των ευσεβών»· αντίθετα εκείνοι που έφυγαν γρήγορα και εγκατέλειψαν τους γονείς τους, (λέγεται) ότι χάθηκαν όλοι.