ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΙΣ ΑΡΧΑΙΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΚΕΙΜΕΝΩΝ, Β΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

1η ΕΝΟΤΗΤΑ, ΠΑΤΡΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ

Ένας άντρας, Μάρδος στην καταγωγή του, είχε επτά παιδιά. Από αυτά ο πιο νέος προκαλούσε πολλά κακά στους άλλους. Και αρχικά ο πατέρας του προσπαθούσε να τον συνετίσει με τα λόγια· επειδή όμως δεν πειθόταν (δεν υπάκουε), τον οδήγησε μπροστά στους δικαστές και τον κατηγόρησε για όσα αυτός είχε αποτολμήσει, και ζητούσε από τους δικαστές να εκτελέσουν το νεαρό. Αυτοί έμειναν έκπληκτοι και οδήγησαν και τους δυο στο βασιλιά Αρταξέρξη. Και επειδή ο Μάρδος έλεγε τα ίδια, ο βασιλιάς είπε: «Αλήθεια, θα έχεις το θάρρος να αντέξεις να πεθαίνει ο γιος σου;» Κι αυτός είπε «Βεβαιότατα· γιατί, και όταν αφαιρώ τις πικρές παραφυάδες που φυτρώνουν στα μαρούλια, η μητέρα τους καθόλου δε λυπάται, αλλά ανθίζει περισσότερο και γίνεται γλυκύτερη.» Αφού άκουσε αυτά ο Αρταξέρξης, επαίνεσε τον άντρα και τον έκανε ένα από τους βασιλικούς δικαστές, αφού είπε ότι αυτός, που διατυπώνει τόσο δίκαιες κρίσεις για τα παιδιά του, οπωσδήποτε και στις ξένες υποθέσεις θα είναι δίκαιος(αμερόληπτος) δικαστής και αδέκαστος, και απάλλαξε από την τιμωρία το νεαρό, απειλώντας τον με θάνατο, άν αποδειχθεί ότι διαπράττει άλλες αδικίες.

Αἰλιανός, Ποικίλη Ἱστορία 1.34 (διασκευή)

2η ΕΝΟΤΗΤΑ, ΤΟ ΤΕΧΝΑΣΜΑ ΤΟΥ ΘΕΜΙΣΤΟΚΛΗ

Αλλά όταν ο στόλος των εχθρών, πλησιάζοντας την Αττική από την πλευρά του Φαλήρου, απέκρυψε τις γύρω παραλίες, οι Πελοποννήσιοι φοβισμένοι ξανασκέφτονταν να αποπλεύσουν προς τον Ισθμό. Τότε λοιπόν ο Θεμιστοκλής σκεφτόταν και σχεδίαζε το θέμα το σχετικό με τον Σίκιννο. Ο Σίκιννος ήταν Πέρσης στην καταγωγή, αιχμάλωτος, ευνοϊκός(φιλικός) προς τον Θεμιστοκλή και παιδαγωγός των παιδιών του. Στέλνει αυτόν προς τον Ξέρξη κρυφά, διατάζοντάς τον να πει ότι ο Θεμιστοκλής,  ο στρατηγός των Αθηναίων, παίρνοντας το μέρος του Πέρση βασιλιά, πληροφορεί πρώτος αυτόν ότι οι Έλληνες προσπαθούν να αποδράσουν, και τον συμβουλεύει, ενώ αυτοί βρίσκονται σε σύγχυση επειδή δεν έχουν πεζικό, να τους επιτεθεί και να εξοντώσει τη ναυτική τους δύναμη. Ο Ξέρξης, επειδή δέχτηκε αυτά πιστεύοντας ότι είχαν λεχθεί με φιλική διάθεση, ευχαριστήθηκε και αμέσως διέταξε τους κυβερνήτες των πλοίων να περικυκλώσουν τα νησιά, αφού αποπλεύσουν αμέσως με διακόσια πλοία, για να μην ξεφύγει κανείς από τους εχθρούς.

3η ΕΝΟΤΗΤΑ, ΤΟ ΧΡΕΟΣ ΤΟΥ ΙΣΤΟΡΙΚΟΥ

Στην καθημερινή του, λοιπόν, ζωή ίσως δε θα μπορούσε κάποιος να αποβάλει αυτού του είδους την εύνοια (προς γνωστούς και φίλους)·γιατί, πράγματι, ο αγαθός άντρας πρέπει να αγαπάει τους φίλους του και την πατρίδα του  και να μισεί τους ίδιους εχθρούς που μισούν και οι φίλοι του και να αγαπά τους ίδιους φίλους (που αγαπούν και οι φίλοι του)· όταν, όμως, κάποιος υιοθετεί/επωμίζεται το χαρακτήρα του ιστορικού, πρέπει να τα ξεχάσει όλα αυτά και πολλές φορές πρέπει να επαινεί και να τιμά με τους μεγαλύτερους επαίνους τους εχθρούς του, όταν οι πράξεις τους το απαιτούν, και πολλές φορές θα χρειαστεί να κατακρίνει και να κατηγορεί κατά τρόπο που ντροπιάζει τους στενούς συγγενείς του, όταν τα σφάλματα στις πράξεις τους υποδεικνύουν αυτό. Γιατί, όπως ακριβώς, όταν ένας ζωντανός οργανισμός χάσει τα μάτια του, αχρηστεύεται ολόκληρος, έτσι, κι από την ιστορία αν αφαιρεθεί η αλήθεια, ό,τι απομένει από αυτήν γίνεται/καταντά ανώφελο (ασήμαντο) διήγημα.

Πολύβιος, Ἱστορίαι 1.14.4-7

7η ΕΝΟΤΗΤΑ, ΕΝΑΣ ΣΤΟΡΓΙΚΟΣ ΗΓΕΤΗΣ

Όλοι γνωρίζουμε καλά ότι ο Αγησίλαος, όπου πίστευε ότι θα ωφελούσε σε κάτι την πατρίδα του, δεν έπαυε να μοχθεί, ούτε απέφευγε τους κινδύνους, δε λυπόταν τα χρήματα, ούτε πρόβαλλε ως δικαιολογία το σώμα ή τα γηρατειά του, αλλά πίστευε ότι καθήκον του καλού βασιλιά είναι αυτό, δηλαδή να κάνει όσο το δυνατόν περισσότερα καλά στους υπηκόους του. Και ανάμεσα στις μεγαλύτερες ωφέλειές του προς την πατρίδα του κι αυτό εδώ του συγκαταλέγω, ότι δηλαδή, ενώ ήταν ο πιο δυνατός στην πόλη, υπηρετούσε φανερά σε μεγάλο βαθμό τους νόμους. Γιατί ποιος θα ήθελε να μην υπακούει, όταν έβλεπε το βασιλιά του να υπακούει; Αυτός ακόμα και στους πολιτικούς του αντιπάλους στην πόλη τούς συμπεριφερόταν όπως ακριβώς ο πατέρας προς τα παιδιά του. Τους κακολογούσε δηλαδή για τα σφάλματά τους, τους τιμούσε όμως αν έκαναν κάτι καλό, και τους παραστεκόταν, αν τους παρουσιαζόταν κάποια συμφορά, επειδή δε θεωρούσε κανένα πολίτη εχθρό, γιατί ήθελε να τους επαινεί όλους, θεωρώντας κέρδος το να σώζονται όλοι και θεωρώντας το ζημιά, αν κάποιος, έστω και ανάξιος/ασήμαντος, χανόταν.

Ξενοφῶν, Ἀγησίλαος 7.13

9η Ενότητα, Η Καλλιπάτειρα

Στo δρόμο που οδηγεί στην Ολυμπία υπάρχει ένα απόκρημνο βουνό με ψηλούς βράχους, που ονομάζεται Τυπαίο. Υπάρχει νόμος στους Ηλείους σ' αυτό να πετούν τις γυναίκες αν συλληφθούν επ΄αυτοφώρω να έχουν έρθει στους ολυμπιακούς αγώνες ή και γενικά να έχουν περάσει τον Αλφειό (ποταμό) κατά τις απαγορευμένες γι’ αυτές μέρες. Ωστόσο, ούτε και λένε ότι πιάστηκε καμιά (γυναίκα) παρά μόνο η Καλλιπάτειρα, η οποία από μερικούς ονομάζεται και Φερενίκη. Αυτή, επειδή είχε πεθάνει νωρίτερα ο σύζυγός της, αφού μεταμφιέστηκε πλήρως σε άντρα γυμναστή, έφερε (σα γυμναστής) το γιο της στην Ολυμπία, για να αγωνιστεί· μόλις, λοιπόν, νίκησε ο Πεισίροδος, η Καλλιπάτειρα έμεινε γυμνή, καθώς πηδούσε πάνω από το φράκτη, με τον οποίο έχουν τους γυμναστές περιορισμένους. Όταν αποκαλύφθηκε ότι ήταν γυναίκα, την αφήνουν ατιμώρητη, αποδίδοντας (έτσι) σεβασμό  και στον πατέρα της και στα αδέλφια της και στο γιο της - όλοι αυτοί βέβαια είχαν νικήσει στους Ολυμπιακούς Αγώνες-, θεσμοθέτησαν όμως νόμο για τους γυμναστές στο εξής να μπαίνουν γυμνοί στους αγώνες.

Παυσανίας, Ἑλλάδος Περιήγησις 5.6.7-8 (διασκευὴ)

11η Ενότητα, Ο σεβασμός προς τους γονείς μέλημα του νόμου

Όποιος τυχόν τολμήσει να χτυπήσει τον πατέρα του ή τη μητέρα του ή τον πατέρα ή τη μητέρα αυτών, αρχικά ο πρώτος άνθρωπος που τον συναντά ας βοηθήσει (το θύμα) και ο μέτοικος ή ο ξένος, αν βοηθήσει, να καλείται σε τιμητική θέση στους αγώνες, αν όμως δε βοηθήσει, να απελαύνεται από τη χώρα για όλη του τη ζωή· κι αυτός που δεν είναι μέτοικος, αν βοηθήσει, ας επαινείται, αν όμως δε βοηθήσει, να μέμφεται( να κατηγορείται)· και ο δούλος, αν βοηθήσει, ας κερδίζει την ελευθερία του, αν όμως δε βοηθήσει, να κτυπηθεί με εκατό χτυπήματα με το μαστίγιο. Αν πάλι κάποιος καταδικαστεί για βιαιοπραγία εναντίον των γονιών του, πρώτα απ’ όλα να απελαύνεται για πάντα από την πόλη σε άλλη χώρα και να αποκλείεται από κάθε ιερή τελετή, κι αν γυρίσει από την εξορία (αυτοβούλως), να τιμωρείται με την ποινή του θανάτου. Κι αν πάλι κάποιος ελεύθερος φάει μαζί μ’ αυτόν ή πιει μαζί του ή έχει κάποια άλλη σχέση ή συναντώντας τον κάπου έρθει σε επαφή μαζί του με τη θέλησή του, (αυτός) ούτε στο ιερό να έρθει ούτε στην αγορά ούτε γενικά στην πόλη, παρά μόνο αφού εξαγνιστεί.

 Πλάτων, Νόμοι 88 1b-e (διασκευὴ)