Γ. ΝΤΥΕΡ

Γ. ΝΤΥΕΡ
Θα ήθελα να ταξιδέψω όσο πιο μακριά μπορώ. Θα ήθελα να φτάσω τη χαρά που είναι στην ψυχή μου. Και ν΄αλλάξω τα σύνορα που ξέρω και να νιώσω τη σκέψη και το πνεύμα μου να ωριμάζουν. Θα ήθελα να ζήσω, να υπάρχω, ¨να είμαι". Και να ακούω τις αλήθειες μέσα μου.

Παρασκευή 20 Απριλίου 2012

ΙΑΚΩΒΟΣ ΚΑΜΠΑΝΕΛΛΗΣ


ΑΥΛΑΙΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΙΑΚΩΒΟ ΚΑΜΠΑΝΕΛΛΗ

Έπεσε η αυλαία για τον θεμελιωτή, για τον «πατριάρχη», για τον «γεννήτορα» του νεοελληνικού θεάτρου, τον θεατρικό συγγραφέα Ιάκωβο Καμπανέλλη. Έφυγε από τη ζωή σήμερα λίγο μετά τη 1και μισή το μεσημέρι στα 89 του χρόνια.
Σύμφωνα με το ιατρικό ανακοινωθέν: «O Ιάκωβος Καμπανέλης απεβίωσε σήμερα Τρίτη 29 Μαρτίου 2011 και ώρα 13.50, στη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας του Γενικού Νοσοκομείου ΜΗΤΕΡΑ του Ομίλου ΥΓΕΙΑ μετά από δίμηνη νοσηλεία».
Ο Ιάκωβος Καμπανέλλης του Στεφάνου (1922) γεννήθηκε στη Νάξο στις 3 Δεκεμβρίου του 1922. Το 1935 η οικογένειά του έρχεται για μόνιμη εγκατάσταση στην Νίκαια. Στη κατοχή αναμείχθηκε στην αντίσταση αλλά όταν συνελήφθη από τους Γερμανούς (1943) οδηγήθηκε και κρατήθηκε στοστρατόπεδο συγκέντρωσης Μαουτχάουζεν μέχρι τις 5 Μαΐου 1945 οπότε και απελευθερώθηκε από τις συμμαχικές δυνάμεις.
Όταν γυρίζει στην Ελλάδα, οι παραστάσεις του Θεάτρου Τέχνης του Καρόλου Κουν, το χειμώνα του 1945-46, τον συναρπάζουν… «εκεί ανακάλυψα τον εαυτό μου και τον προορισμό μου». Η έλλειψη απολυτηρίου του Γυμνασίου τον εμποδίζει να σπουδάσει ηθοποιός και … “μη έχοντας άλλη λύση για ν’ ανοίξει την κλειστή γι’ αυτόν πόρτα του Θεάτρου επιχειρεί να γράψει…”.. Το πρώτο θεατρικό έργο του ήταν “ο Χορός πάνω στα στάχυα” που παρουσιάστηκε τη θερινή θεατρική περίοδο 1950 από τοθίασο Λεμού στο Θέατρο «Διονύσια» της Καλλιθέας.
Από τα θεατρικά του έργα ξεχωρίζουν τα “Έβδομη μέρα της δημιουργίας”, “Η Αυλή των θαυμάτων”, “Ηλικία της νύχτας”, “Παραμύθι χωρίς όνομα”, “Γειτονιά των Αγγέλων”, “Βίβα Ασπασία”, “Οδυσσέα γύρισε σπίτι”, “Αποικία των τιμωρημένων”, “Το μεγάλο μας τσίρκο”, “Ο εχθρός λαός” και “Πρόσωπα για βιολί και ορχήστρα”.
Έργα του χουν παρουσιασθεί  στην Αγγλία, Αυστρία, Σουηδία, Ρουμανία, Βουλγαρία, Ουγγαρία, Σοβ. Ένωση, Γερμανία, Τουρκία.
Για την προσφορά του στο νεοελληνικό θέατρο του έχουν απονεμηθεί οι τίτλοι: 
– Επίτιμος Διδάκτωρ της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κύπρου
– Επίτιμος Διδάκτωρ της Σχολής Καλών Τεχνών του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.
– Επίτιμος Διδάκτωρ της Θεατρολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών.
– Εξελέγη παμψηφεί τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών 
– Και επίσης, έχει τιμηθεί από τον Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας με την απονομή ανωτάτου παρασήμου.
Ο ΙΑΚΩΒΟΣ ΚΑΜΠΑΝΕΛΛΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ «ΑΥΛΗ ΤΩΝ ΘΑΥΜΑΤΩΝ»
«Η “Αυλή των Θαυμάτων” βασίζεται στην έλλειψη σταθερότητας και σιγουριάς, που χαρακτηρίζει τη ζωή του Έλληνα. Η αστάθεια αυτή, όσο γνώριμη σε όλους μας, αρχίζει από το αλλοπρόσαλλο κλίμα μας, τη “στρατηγική” γεωγραφική μας θέση, τη φτώχεια του τόπου μας, και τελειώνει στην ιδιωτική μας οικονομία. Όλα στην Ελλάδα ανεβοκατεβαίνουν πολύ εύκολα, κυλούν, φεύγουν, κι η συνηθισμένη λαχτάρα του Ρωμιού είναι να στεριώσει κάπου, να σιγουρέψει κάτι.».
ΓΙΑ ΤΟ ΠΟΙΟΥΣ ΘΕΩΡΕΙ «ΔΑΣΚΑΛΟΥΣ» ΤΟΥ
«Πολλούς. Από τους αρχαίους μέχρι το Μπέκετ. Δεν έγινα μαθητής ενός. Μαθήτεψα σε όλους τους μεγάλους και γι’ αυτό δεν ανήκω σε καμία σχολή. Πάντως, δάσκαλοι για ένα θεατρικό συγγραφέα δεν είναι μόνο οι θεατρικοί συγγραφείς. Ένας μεγάλος δάσκαλος θεάτρου μπορεί να είναι και ο Ντοστογιέφσκι και ένας μεγάλος ζωγράφος ή ένας μουσικός, ένας ποιητής, Πρέπει ο δημιουργός να εισπράττει ευαισθησίες και να δημιουργεί τα εργαλεία του, τα μέσα του, καλλιεργούμενος απ’ όλες τις μορφές της τέχνης».
ΓΙΑ ΤΟ ΘΕΑΤΡΟ
«Χωρίς να θέλω σαν θεατρικός συγγραφέας να μεροληπτήσω, θα πω ότι η «θεατρική πράξη» είναι η ανώτερη μορφή δραματουργικής τέχνης. Ούτε ο κινηματογράφος, που βέβαια έχει τα αριστουργήματά του, ούτε φυσικά η τηλεόραση μπορούν να συγκριθούν με το μεγαλοφυές «ψεύδος» που είναι η θεατρική παράσταση, η οποία με τόσο λιτά μέσα, σε μια σκηνή κάποιων δεκάδων τετραγωνικών μέτρων μόνο, αναπαριστά τη ζωή μας και την πραγματικότητα πολύ πιο καθαρά και ισχυρά απ’ όσο στην ίδια την πραγματικότητα.
Αν σκεφτείτε ότι η τεχνολογία μας στείλει τους επιστημονικούς δορυφόρους έως τις πύλες του ηλιακού μας συστήματος, στους πλανήτες Κρόνο. Ουρανό κλπ, αδιανόητα επιτεύγματα, ενώ ταυτόχρονα εμείς συγκροτούμε ένα θίασο και σε μια σκηνή κάπου μέσα σε μια πρώην αποθήκη στήνουμε μια παράσταση, ένα «ψεύδος» δηλαδή, όπως γινόταν και πριν από εκατοντάδες ακόμα και δυόμισυ χιλιάδες χρόνια και έρχονται εκατοντάδες θεατές, πληρώνοντας κι από πάνω, για; να μας δούνε. Δεν πρόκειται για μια αντίφαση που μαρτυράει τη μεγαλοφυϊα αυτής της τέχνης;».

ΕΡΓΑ ΤΟΥ

  • Χορός πάνω στα στάχυα – Θίασος Αδ. Λεμού, 1950
  • Έβδομη μέρα της δημιουργίας – Εθνικό Θέατρο, Β’ Σκηνή, 1955-56
  • Αυτός και το παντελόνι του και Κρυφή ζωή (μονόπρακτα) – Βασ. Διαμαντόπουλος, 1957
  • Η Αυλή των Θαυμάτων – Θέατρο Τέχνης, 1957-58
  • Η ηλικία της νύχτας – Θέατρο Τέχνης, 1958-59
  • Ο Γορίλας και η Ορτανσία – Θίασος Ε. Βεργή, 1959
  • Παραμύθι χωρίς Όνομα – Νέο Θέατρο Βασ. Διαμαντόπουλου – Μαρ. Αλκαίου 1959-60
  • Γειτονιά των αγγέλων – Θίασος Καρέζη, 1963-64
  • Βίβα Ασπασία – Θίασος Καρέζη, 1966-67
  • Οδυσσέα γύρισε σπίτι – Θέατρο Τέχνης, 1966-67
  • Αποικία των τιμωρημένων – Πειραματικό Θέατρο Ριάλδη, 1970-71
  • Ασπασία – Θίασος Καρέζη-Καζάκου, 1971-72
  • Το μεγάλο μας τσίρκο – Θίασος Καρέζη-Καζάκου, 1972-73
  • Το κουκί και το ρεβύθι – Θίασος Καρέζη-Καζάκου, 1974
  • Ο εχθρός λαός – Θίασος Καρέζη-Καζάκου, 1975
  • Πρόσωπα για βιολί και ορχήστρα – Θέατρο Τέχνης, 1976-77
  • Τα τέσσερα πόδια του τραπεζιού – Θέατρο Τέχνης, 1978-79
  • Ο μπαμπάς ο πόλεμος – Θέατρο Τέχνης, 1981
  • Ο αόρατος Θίασος – Εθνικό Θέατρο, 1988
  • Ο δρόμος περνά από μέσα – 1992
Έγραψε σενάρια κινηματογραφικών ταινιών κυριότερα των οποίων είναι:
Επίσης ο Ιάκωβος Καμπανέλλης συνέγραψε και το βιβλίο “Μαουτχάουζεν”.
Έγραψε τραγούδια του Μίκη Θεοδωράκη, του Μάνου Χατζιδάκι, του Σταύρου Ξαρχάκου, του Γιάννη Σπανού και του Νίκου Μαμαγκάκη.
Ασχολήθηκε με τη δημοσιογραφία στις εφημερίδες “Ελευθερία” (1963-65), “Ανένδοτος” (1965-66) και από το 1975 στα “Νέα”.
Υπήρξε μέλος της Εταιρίας Ελλήνων Θεατρικών Συγγραφέων.

Η ΘΕΣΗ ΤΟΥ ΙΑΚΩΒΟΥ ΚΑΜΠΑΝΕΛΛΗ
ΣΤΗ ΜΕΤΑΠΟΛΕΜΙΚΗ ΔΡΑΜΑΤΟΥΡΓΙΑ
Ο Ιάκωβος Καμπανέλης, με την παράσταση της Αυλής των Θαυμάτων στο υπόγειο του Θεάτρου Τέχνης του Κάρολου Κουν το 1957, έδωσε και ένα συμβατικό ορόσημο για την αρχή του μεταπολεμικού θεάτρου, όπως αναγνωρίζεται σήμερα από τη θεατρική ιστοριογραφία. η συγκυρία της παράστασης αυτής, με τη συμβολική λειτουργικότητα της ιστορικής τομής, ενώνει δύο στοιχεία που αποδείχτηκαν καθοριστικά για τις επόμενες δεκαετίες: τη λειτουργία του Θεάτρου Τέχνης ως μόνιμης εστίας της μεταπολεμικής δραματογραφίας, στο βαθμό που καταπιάνεται με την καταγραφή και ανάλυση της σύγχρονης πραγματικότητας της νεοελληνικής κοινωνίας, αφού ανέδειξε στο ρεπερτόριό του τόσους νέους συγγραφείς και τόσα νέα έργα, και την καθιέρωση του ρεαλιστικού τύπου του μεταπολεμικού δραματικού έργου, που θεματοποιεί παρόν και πρόσφατο παρελθόν και παρουσιάζει, με σχεδόν νέονατουραλιστικό τρόπο, tranches de vie, αλλά στη μεταψυχαναλυτική εποχή και tranches de l’ ame, που δεν αποκλείουν και το υποσυνείδητο και τα όνειρα, τον ψυχισμό και τα βαθύτερα πιστεύω του σκηνικού πληθυσμού, ο οποίος αποτελείται από ζωντανές υπάρξεις και γνώριμους ανθρώπους με σάρκα και οστά. στην περίπτωση της Αυλής πρόκειται μάλιστα για κοινωνιολογική “σπουδή” μιας παραδοσιακής κοινωνικής “μονάδας”, που βασίζεται στην τυχαία συστέγαση, λειτουργεί όμως ως οργανική ενότητα συλλογικής συνείδησης, που σχηματίζει στην αρχιτεκτονική της διάταξη και τη σκηνική της αναπαραγωγή την κοινωνική παγίδα του milieu, από την οποία δεν μπορεί να ξεφύγει κανείς και η οποία αποτελεί, κατά τις προδιαγραφές του παραδοσιακού Νατουραλισμού, τον κύριο “ήρωα” του έργου.
Κι όμως με μια τέτοια ανάγνωση μας διαφεύγει ένα σημαντικό μέρος της ουσίας του έργου αυτού. Ο όψιμος Καμπανέλλης μας έμαθε να διαβάζουμε το πρώιμο έργο του και με διαφορετικό τρόπο. Τη χρονική εκείνη στιγμή είχαν προηγηθεί επίσης παρόμοιες νεορεαλιστικές προσεγγίσεις της κοινωνικής πραγματικότητας, όπως η Έβδομη μέρα (1955) ή η Στέλλα με τα κόκκινα γάντια (1953/54), αλλά και έργα τελείως διαφορετικής υφής, όπως ο ποιητικός Χορός πάνω στα στάχυα (1950), που δεν έχει εκδοθεί, Η Οδός… (1951), η ουτοπική σάτιρα Ο Γορίλλας και η Ορτανσία (1952) και οι αλληγορικές παρωδίες από το χώρο της αρχαιότητας Οδυσσέα γύρισε σπίτι (1952) και Ο μπαμπάς ο πόλεμος (1952)· την ίδια τη χρονιά της Αυλής ο Καμπανέλλης συγγράφει το σπαρακτικό μονόλογο Αυτός και το παντελόνι του. Ο αυτοδίδακτος συγγραφέας, συνεπαρμένος και γοητευμένος από την υποκριτική και το ζωντανό θέατρο, ξεκινάει με μια πολύ μεγαλύτερη υφολογική, δραματουργική και θεματογραφική ποικιλία απ’ ό,τι φαίνεται εκ πρώτης όψεως από την παραστασιογραφία των έργων του.
Και σπεύδω να διευκρινίσω και το σημείο που υπαινίχθηκα προηγουμένως, πως διαβάζουμε σήμερα και τα πρώιμα έργα του με διαφορετικό μάτι, καθώς πλέον μας φανερώθηκε ένας Καμπανέλλης σχεδόν μυστικιστής, σχεδόν μεταφυσικός, πέραν της ρεαλιστικής ψυχογραφίας και της χρονικής στιγμής της ιστορικής συγκυρίας, με έργα που κινούνται σε μακρούς συμπυκνωμένους χρόνους, υπερβαίνουν το Εγώ και προσεγγίζουν μια μυστηριακή συλλογικότητα, έργα που ενώνουν ζωή και θάνατο σε μια ορθολογικά ασύλληπτη αλλά εντούτοις βιωνόμενη “κοινωνία”, που εκπέμπει μια σαγηνευτική ομορφιά και μια υπερβατική βεβαιότητα. τώρα που η καθημερινή αβεβαιότητα της μεταπολεμικής κοινωνικής πραγματικότητας επιστρέφει στη μεγάλη πατρίδα της Φύσης, στο καθαρό φως του Αιγαίου και στην εκλεκτή συντροφιά των ηρώων της αρχαίας τραγωδίας, τώρα καταλαβαίνουμε καλύτερα πως οι σπόροι αυτής της υπερβατικής, από πολλές απόψεις, διάστασης ενυπήρχαν και στα πρώιμα έργα του, ακόμα και στα λεγόμενα “ρεαλιστικά”. Ας δούμε μόνο τους τίτλους της λεγόμενης πρώτης τριλογίας: Έβδομη ημέρα της δημιουργίας, Η αυλή των θαυμάτων και Η ηλικία της νύχτας, τίτλους που παραπέμπουν, μ’ έναν ποιητικότατο τρόπο, σε μιαν υπερβατική διάσταση, πέρα από τη ρεαλιστική κοινωνική απεικόνιση, που αποτελεί το περιεχόμενο των έργων αυτών.
Το δραματικό έργο του Καμπανέλλη αιφνιδίασε επανειλημμένα κριτικούς και θεατρανθρώπους: με την ανακάλυψη των μη ρεαλιστικών έργων της πρώιμης περιόδου, με την καυστική σάτιρα στη συνέχεια της Επταετίας, με στοιχεία φαρσικά και με μια δραματουργική διάθεση που θυμίζει επιθεώρηση και μια ροπή για μικρές φόρμες, όπως το σκετς και το “νούμερο”: Το μεγάλο μας τσίρκο, Το κουκί και το ρεβίθι, ο Εχθρός Λαός, Πρόσωπα για Βιολί και Ορχήστρα, Τα τέσσερα πόδια του τραπεζιού. η απρόσμενη εξέλιξη της αρχαίας θεματογραφίας, από την υπαινικτική για σημερινές καταστάσεις σάτιρα και μεταγραφή της ελληνικής μυθολογίας σε ουσιαστικές και πρωτότυπες συνθέσεις έκτακτης δραματουργικής γοητείας, που μεταπλάθουν και “συνεχίζουν” την τραγωδία, σ’ ένα μεταϊστορικό και υπερβατικό επίπεδο: Γράμμα στον Ορέστη (όπου ο Καμπανέλλης εντάσσεται στη χορεία των δημιουργών του 20ού αιώνα, που ζητούν μιαν αποκατάσταση της Κλυταιμνήστρας), ο φιλοσοφικός κι έξοχος Δείπνος, όπου η παρουσία των νεκρών και των ζωντανών ενώνεται σε μια μυστικιστική και συνάμα πολύ ανθρώπινη συντροφιά, η Πάροδος Θηβών, που συνδυάζει στις δευτερεύουσες φιγούρες της ελληνικής τραγωδίας τρεις γενεές τραγικών ηρώων. Στη χώρα Ίψεν ξάφνιασε τους “επιδρασολόγους”, ο Επικήδειος ξάφνιασε για το εύρημα της κεντρικής ιδέας του και την απολαυστική ρεαλιστικότητα της συνομιλίας, όπου ο θεατής κάθε στιγμή μπορεί να συμπληρώνει μόνος του τα μέρη του διάλογου στο τηλέφωνο που δεν ακούει. Ξάφνιασε ο Αόρατος θίασος για την εξπρεσιονιστική γραφή ως το μονόδραμα ενός πρωταγωνιστή, για τη διάλυση της αλληλουχίας του χρόνου και του χώρου, η οποία θα είναι μόνιμο μοτίβο των τελευταίων έργων, και την παρουσία και πάλι των νεκρών. ένα έργο που διαδραματίζεται ολοκληρωτικά στη συνείδηση ενός ανθρώπου, όπως συχνά και ο εσωτερικός μονόλογος της αφήγησης ή το ραδιοφωνικό έργο, για το οποίο ο Καμπανέλλης έχει προσαρμόσει τόσα πολλά έργα της παγκόσμιας λογοτεχνίας. Ξάφνιασε Ο δρόμος περνάει από μέσα για το βάθος και την ωριμότητα, τη σύμπτυξη των χρόνων, τη ζωή των πραγμάτων και των χώρων που επιβάλλονται τελικά στους ανθρώπους, για την ομορφιά και την ανθρωπιά που εκπέμπει η γλυκόπικρη αυτή σύγχρονη ιστορία. Και ξάφνιασε το βιογραφικό καλειδοσκόπιο Μια συνάντηση κάπου αλλού με το έξοχο εύρημα των πολλαπλών Εγώ, που διαλογίζονται στη συνείδηση του πρωταγωνιστή, έργο φιλοσοφημένο, ισορροπημένο, με τόνους χαμηλούς, ρυθμικό πλούτο, ένα station drama με εικόνες μεγάλης ομορφιάς και ένα ποιητικό φινάλε, που ενώνει μοντερνισμό και μύθους παραδοσιακούς. η ουρά των εγώ παλαιότερων εποχών, που ακολουθούν το γηρασμένο πρωταγωνιστή, έχει γίνει μεγάλη, όπως και τα στάδια της δραματουργικής εξέλιξης του Καμπανέλλη, που όλα τα καλλιεργεί και δεν αποκηρύσσει κανένα.
Ο Καμπανέλλης έχει υπηρετήσει σχεδόν όλες τις δραματικές φόρμες: από το ραδιοφωνικό έργο και το κινηματογραφικό σενάριο, από το σκετς και τους μονολόγους, σπονδυλωτά έργα από νούμερα και μονόπρακτα, σε δραματικές συνθέσεις πολύπρακτες και αρχιτεκτονημένες. Η υφολογική διαστρωμάτωση στα έργα του φτάνει από τον ακραίο ρεαλισμό μιας νατουραλιστικής καταγραφής έως μια ποιητική, σχεδόν μεταφυσική υπερβατικότητα, η γλώσσα του από την επιτυχημένη αναπαραγωγή της καθημερινότητας έως την καθαρή ποίηση. Το χιούμορ και η σάτιρα, η συμπόνια για τις ανθρώπινες υπάρξεις που δημιουργεί, το στοιχείο το ανθρώπινο και οικείο ενυπάρχουν στις μυθολογικές συνθέσεις, όπως και αντίθετα το αρχετυπικό, πανανθρώπινο, και το εσωτερικό ανάστημα στα σκηνικά πρόσωπα της καθημερινότητας. Ο σκηνικός πληθυσμός των έργων του Καμπανέλλη αντικαθρεφτίζει μεγάλον εσωτερικό πλούτο. ο δημιουργός σέβεται τα δημιουργήματά του, τα καθογηδεί, τον καθοδηγούν, τα ζει, τα συναναστρέφεται, τα σκηνοθετεί, αλλά και αυτονομούνται και του επιβάλλονται, παρασύροντάς τον αλλού.
Δίκαια κατέχει την ιστορική θέση του primus inter papres, του Νέστορα, όχι μόνο χρονολογικά, ανάμεσα στους Έλληνες δραματογράφους της μεταπολεμικής περιόδου, θέση που κανείς δεν του έχει αμφισβητήσει. Ο σκηνικός του κόσμος είναι ο πιο πολυδιάστατος, ο ψυχισμός του ο πιο πλούσιος και βαθύς, με αποχρώσεις και συμφυρμούς σπάνιους στη νεοελληνική δραματουργία. τα έργα της ωριμότητάς του, ως δραματικές συνθέσεις ποιητικότητας και ανθρωπιάς, παρατηρητικότητας και στοχασμού, κριτικής και αυτοκριτικής, συγχώρεσης και αυτοσυγχώρεσης, έργα φιλοσοφικού βάθους και δραματουργικής πρωτοτυπίας, θα μείνουν και στο μέλλον μέτρα σύγκρισης και αξιολόγησης, σταθμά για την κρίση κατά πόσον η πληθωρική δραματική παραγωγή των τελευταίων σαράντα και πλέον ετών θα έχει κατορθώσει να μετατρέψει την ποσότητα σε ποιότητα. Η ποσότητα φαίνεται πως, ιστορικά θεωρημένη, είναι προϋπόθεση για την εμφάνιση της ποιότητας. και γι’ αυτό καλό παράδειγμα αποτελεί ο Καμπανέλλης.
Στο συνολικό έργο του περικλείονται πολλές τάσεις της μεταπολεμικής ελληνικής δραματογραφίας και ως ευαίσθητος σεισμογράφος των εξελίξεων σχεδόν πάντα αυτός είναι που κάνει τα πρώτα βήματα προς τη νέα κατεύθυνση. Πολλά έχουν γραφεί για τον Καμπανέλλη και πολλά ακόμα θα γραφούν. έχει πάρει πολλές διακρίσεις και πολλές θα πάρει ακόμα. Ακόμα και τις μεγαλύτερες. το αξίζει.
Βάλτερ Πούχνερ
Θεατρολόγος, συγγραφέας

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου


Μάθηση χωρίς σκέψη είναι χαμένος κόπος. Σκέψη χωρίς μάθηση είναι κίνδυνος. Κομφούκιος
Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...

Η ΧΑΡΑ ΤΗΣ ΑΝΑΓΝΩΣΗΣ

Αγαπητά παιδιά,

Σας γράφω αυτό το γράμμα για να σας πω δυο-τρία πραγματάκια που έμαθα και που με έκαναν εκστατικά ευτυχισμένη. Σήμερα είμαι πολύ μεγάλη σε ηλικία: να φανταστείτε ότι ήμουν δέκα χρονών τον περασμένο αιώνα! Λοιπόν ακούστε:

Μερικοί άνθρωποι γίνονται ευτυχισμένοι κάνοντας εκδρομές και παίζοντας παιχνίδια, ενώ άλλοι χαίρονται με αγκαλίτσες και φιλάκια, με χορούς και με τραγούδια. Υπάρχουν αρκετοί που τους αρέσουν τα ωραία αντικείμενα. Όλα αυτά είναι σούπερ. Ωστόσο, αν πάρω παράδειγμα τον εαυτό μου, τίποτα δεν μου αρέσει περισσότερο από το να διαβάζω βιβλία. Όχι επειδή είμαι σπασίκλας και φύτουλας και όλ’ αυτά, αν και μπορείς να το πεις κι αυτό. Τα βιβλία είναι σαν ταξίδια και σαν παιχνίδια: διαβάζοντας πετάμε με μεγάλες φτερούγες σε τόπους μακρινούς, εξερευνάμε τις ζωές άλλων ανθρώπων, νιώθουμε αγαπούλες, συγκινήσεις· μέσα στις σελίδες βρίσκουμε εμπειρίες που μοιάζουν με τις δικές μας, ή, ακόμα καλύτερα, δεν μοιάζουν με τις δικές μας - είναι πιο καταπληκτικές! Θυμάμαι πως όταν διάβασα την ιστορία του Ροβινσώνα Κρούσου ένιωσα ανακούφιση: αν ναυαγούσα σε έρημο νησί, όχι μόνο θα επιζούσα αλλά θα περνούσα τέλεια. Τα βιβλία καθησύχασαν τους φόβους μου: κατάλαβα ότι η ζωή είναι μια περιπέτεια κι ότι ποτέ δεν θα βαδίσω μόνη – τα βιβλία θα με συνοδεύουν σαν ζωντανά πλάσματα, θα με παρηγορούν και θα χαϊδεύουν την ψυχή μου. Τώρα που σας γράφω, θυμάμαι ότι συχνά η ψυχή μου ήταν ταραγμένη: είχα ένα σωρό προβλήματα στο σχολείο και στο σπίτι· ένιωθα αγωνία και, μια νύχτα, νομίζω πως είδα φάντασμα.

Όμως, θυμάμαι επίσης πως, όταν ήμουν παιδί σαν εσάς, η καλύτερη ώρα της μέρας ήταν όταν διάβαζα τα βιβλία που τότε ονομάζαμε «εξωσχολικά». Τα εξωσχολικά ήταν πιο αστεία και πιο συγκινητικά από τα σχολικά, πράγμα φυσικό εφόσον το βιβλίο της γραμματικής δεν είναι αστείο και συγκινητικό. Ωστόσο, αν είμαστε τυχεροί κι έχουμε συμπαθητικούς και γλυκούληδες δασκάλους, η γραμματική, η αριθμητική, η ιστορία, η φυσική είναι κι αυτές σχεδόν αριστούργημα.

Επιστρέφω όμως στα μυθιστορήματα, στα διηγήματα, στους μύθους. Η χαρά της ανάγνωσης ήταν, κάπου κάπου, στενοχώρια. Τι παράξενο ε; Μερικές φορές, οι ιστορίες ήταν λυπητερές, στα παραμύθια οι ήρωες περνούσαν τα πάνδεινα: ένα κοριτσάκι που πουλούσε σπίρτα πάγωσε μέσα στο χιόνι, ένα αγοράκι χάθηκε στο άγριο δάσος... Παρότι έκλαιγα γοερά, ήμουν ευχαριστημένη: ένιωθα «κάτι». Θέλω να πω, δεν μπορούμε να χαμογελάμε διαρκώς: οι άνθρωποι γίνονται σοφότεροι νιώθοντας, κάπου κάπου, λύπη, οίκτο, αγανάκτηση. Κυρίως όμως, γίνονται εκστατικά ευτυχισμένοι: δοκιμάστε να ζήσετε τη ζωή του αναγνώστη και θα με θυμηθείτε.

ΣΩΤΗ ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΥ


Η Δήμητρα Μηλ. διαβάζει και σας προτείνει....ψάξε στην ομώνυμη ετικέτα παραπάνω στα ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ....

Η Δήμητρα Μηλ. διαβάζει και σας προτείνει....ψάξε στην ομώνυμη ετικέτα παραπάνω στα ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ....

ΕΚΕΒΙ

ΕΚΕΒΙ
Εθνικό Κέντρο Βιβλίου

Cute Finding NemoCute Finding Nemo

ΓΙΩΡΓΟΣ ΘΕΟΤΟΚΑΣ

ΑΝΔΡΕΑΣ ΚΑΛΒΟΣ


Κ. ΚΑΒΑΦΗΣ

ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ ΣΟΛΩΜΟΣ

ΑΓΓΕΛΟΣ ΣΙΚΕΛΙΑΝΟΣ

ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΕΛΥΤΗΣ

ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ ΣΟΛΩΜΟΣ

Ν. ΠΕΝΤΖΙΚΗΣ

ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗΣ

Μ.ΚΑΡΑΓΑΤΣΗΣ

ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ ΒΡΕΤΤΑΚΟΣ

ΝΙΚΟΣ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΣ

ΝΙΚΟΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ

ΙΩΑΝΝΑ ΚΑΡΥΣΤΙΑΝΗ

ΜΑΡΩ ΔΟΥΚΑ

ΒΙΒΛΙΟΠΡΟΤΑΣΕΙΣ...από τον Skipper

ΒΙΒΛΙΟΠΡΟΤΑΣΕΙΣ...από τον Skipper
τα 10 πιο αγαπημένα μου βιβλία που με ταξίδεψαν.....

να μην ξεχάσω να δανειστώ και να διαβάσω...

  • Ο Θεός των μικρών πραγμάτων, Arundhati Roy
  • Δυο φορές Έλληνας, Μένης Κουμανταρέας
  • Οδυσσέας, James Joyce
  • O μύθος του Σίσσυφου, Αλμπέρ Καμύ
  • Μεγάλες προσδοκίες
  • Ο θεός των μικρών πραγμάτων
  • Ο έρωτας στα χρόνια της χολέρας, Γκαμπριέλ Γκαρσία Μαρκές
  • Μικρά Αγγλία, Καρυστιάνη
  • Σιντάρτα, Έρμαν Έσσε
  • Έρως, θέρος, πόλεμος, Ευγενία Φακίνου
  • Το μονόγραμμα, Οδυσσέας Ελύτης
  • Τα ρω του έρωτα, ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΕΛΥΤΗΣ
  • 100 χρόνια μοναξιάς, Γκαμπριέλ Γκαρσία Μαρκές
  • Ο Αλχημιστής, Π. Κοέλο
  • Το όνομα του ρόδου, Ουμπέρτο Έκο
  • Ο κόσμος της σοφίας, Γκάαρντερ


Η γιορτή των ερωτευμένων πλησιάζει. Διαβάστε τα ερωτικά ποιήματα στην Ετικέτα "ΈΡΩΤΑΣ ΚΑΙ ΠΟΙΗΣΗ" και ψηφίστε το ερωτικό ποίημα που σας άρεσε περισσότερο(μπορείτε να επιλέξετε 1 ποιητή ή και περισσότερους)


ΣΟΦΟΚΛΗΣ

Ἔρως ἀνίκατε μάχαν, Ἔρως, ὃς ἐν κτήμασι πίπτεις, ὃς ἐν μαλακαῖς παρειαῖς νεάνιδος ἐννυχεύεις, φοιτᾷς δ’ ὑπερπόντιος ἐν τ’ ἀγρονόμοις αὐλαῖς· καὶ σ’ οὔτ’ ἀθανάτων φύξιμος οὐδεὶς οὔθ’ ἀμερίων σὲ γ’ ἀνθρώπων. Ὁ δ’ ἔχων μέμηνεν.

Ρ. Μ. ΡΙΛΚΕ

Βγάλε τα μάτια μου: μπορώ να σε δω
Κλείσε τ’ αυτιά μου: μπορώ να σε γρικήσω
Και χωρίς πόδια μπορώ σ’ εσε να ρθω ,
Και δίχως στόμα μπορώ να σ’ εξορκίσω.
Σπάσε τα μπράτσα μου: θα σε κρατά η καρδιά μου
Πνίξε μου την καρδιά, μα το μυαλό μου θα χτυπά.
Κι αν ρίξεις στο μυαλό μου τη φωτιά,

Θα σε κρατώ μες το αίμα μου κλεισμένον.


ΤΑΣΟΣ ΛΕΙΒΑΔΙΤΗΣ

… για να γεννηθείς εσύ,
κι εγώ για να σε συναντήσω
γι’ αυτό έγινε ο κόσμος…




ΣΟΦΟΚΛΗΣ, Αντιγόνη, στ.523

" Οὔτοι συνέχθειν, ἀλλὰ συμφιλεῖν ἔφυν. "

"Δε γεννήθηκα να μοιράζομαι το μίσος αλλά την αγάπη"